Publications

Abstract

Meermalen is getracht om syntactische formuleenuuirdigheid direct en objectief te meten aan de hand van gesproken of geschreven teksten. Uitgangspunt hierbij vormde in de regel de syntactische complexiteit van de geproduceerde taaluitingen. Dit heeft echter niet geleid tot een plausibele, duidelijk omschreven en praktisch bruikbare index. N.a.v. een kritische bespreking van de notie complexiteit wordt in dit artikel als nieuw criterium voorgesteld de connectiviteit van de taaluitingen; de expliciete aanduiding van logiscli-scmantische relaties tussen proposities. Connectiviteit is gemakkelijk scoorbaar aan de hand van functiewoorden die verschillende vormen van nevenschikkend en onderschikkend zinsverband markeren. Deze nieuwe index ondetrangt de kritiek die op complexiteit gegeven kon worden, blijkt duidelijk te discrimineren tussen groepen leerlingen die van elkaar verschillen naar leeftijd en opleidingsniveau, en sluit aan bij recente taalpsychologische en sociolinguïstische theorie. Tot besluit worden enige onderwijskundige implicaties aangegeven.

Abstract

Referential expressions that refer to entities that occur in a text differ in lexical specificity. It is claimed that if these anaphoric expressions are more specific than necessary for their identificational function, they not only relate the current information to the intended referent, but also contribute to the expression of the thematic structure of the discourse and to the comprehension of the thematic structure. In two controlled production experiments, it is demonstrated that thematic shifts are produced when one has to make use of such an overspecified expression, and that overspecified referential expressions are produced when one has to formulate a thematic shift. In two comprehension experiments, using a probe recognition technique, it is shown that an overspecified referential expression decreases the availability of information contained in a sentence that precedes the overspecification. This finding is interpreted in terms of the thematic structuring function of referential expressions in the understanding of discourse.