Onderzoekers van het Max Planck Instituut voor Psycholinguïstiek (MPI) zoeken deelnemers voor een onderzoeksproject naar de mogelijke effecten van blindheid op taal. De onderzoekers zijn specifiek op zoek naar mensen die blind zijn geboren of die blind zijn geworden vóór hun derde verjaardag en die geen visuele herinneringen meer hebben aan gebeurtenissen, contouren of kleuren.

Met dit project willen zij beter in kaart brengen hoe onze zintuiglijke waarnemingen van de wereld (onze ‘wereldbeleving’) vormen wat we weten over de dingen om ons heen. Ook willen zij bestuderen hoe we taal gebruiken om daarover te communiceren.

 

Hoe schrijf ik me in?

Let op! Helaas nemen wij op het moment geen nieuwe inschrijvingen aan. Wilt u dat wij contact met u opnemen zodra we weer wel nieuwe inschrijvingen aan kunnen nemen? Stuur dan alstublieft een mailtje naar taalenblindheid [at] mpi.nl (taalenblindheid[at]mpi[dot]nl).

Aanmelden om deel te nemen aan de experimenten gaat in drie stappen:

1. U geeft via het inschrijfformulier aan dat u interesse heeft in deelname aan één of meerdere van deze experimenten. Zodra u zich ingeschreven heeft, nemen de onderzoekers contact met u op voor het vervolg. Vult u liever geen online formulieren in? Neem dan contact met ons op door een mail te sturen naar taalenblindheid [at] mpi.nl (taalenblindheid[at]mpi[dot]nl).
2. U ontvangt dan een papieren deelnemersverklaring (in braille), die u dient te ondertekenen en naar ons terug te sturen. Wij vergoeden uiteraard de verzendkosten.
3. U vult een vragenlijst in over uw visuele beperking (zoals wanneer u blind bent geworden), uw taalachtergrond (zoals of Nederlands uw moedertaal is) en over uzelf (zoals uw opleidingsniveau).

Op basis van uw antwoorden wordt dan bepaald of u voldoet aan de criteria voor deelname. U kunt alleen meedoen als u blind geboren bent of blind bent geworden in uw eerste drie levensjaren en u geen visuele herinneringen meer heeft aan gebeurtenissen, contouren of kleuren. Daarnaast moet u minstens 18 jaar oud zijn, moet Nederlands uw moedertaal zijn en mag u geen taalstoornis of psychische of neurologische (niet-visuele) stoornis hebben. Als u een gehoorbeperking heeft, dan kunt u alleen meedoen als u hier in uw dagelijks leven geen hinder van ondervindt én als uw gehoorbeperking pas na uw achttiende verjaardag is ontstaan.

Als u aan de criteria voor deelname voldoet, ontvangt u steeds als een onderzoek begint daarvoor een uitnodiging. U kunt elke keer opnieuw beslissen of u wilt meedoen aan het experiment en u hoeft niet uit te leggen waarom wel of niet. U kunt ons ook altijd vragen om u uit onze database te verwijderen. Dan ontvangt u geen uitnodigingen meer.

 

Aan wat voor experimenten kan ik deelnemen?

Het project bestaat uit verschillende experimenten, zoals:

• Een vragenlijst met vragen over hoe u zelf denkt dat uw visuele beperking uw begrip van bepaalde woorden kan hebben beïnvloed.
• Een experiment naar uw kennis van visuele en niet-visuele eigenschappen van dagelijkse en minder vaak voorkomende objecten.
• Een experiment waarin u zal beoordelen in welke mate mense bepaalde woorden ervaren met hun verschillende zintuigen (zoals door horen, voelen, ruiken, etc.)
• Een experiment waarin u eigenschappen zal leren van verzonnen objecten op een denkbeeldige planeet.

Al onze experimenten kunt u thuis online doen (zie de veelgestelde vraag Heb ik als blinde deelnemer speciale (digitale) hulpmiddelen nodig om mee te doen aan één van de online experimenten?). Voor deze experimenten heeft u alleen schermleessoftware en/of een brailleleesregel voor nodig. Voor een aantal experimenten zal u ook een koptelefoon of oordopjes nodig hebben en de meeste van de online experimenten werken alleen in Chrome en Firefox. Het is dus ook handig als u één van deze twee browsers al geïnstalleerd heeft of bereid bent dat te doen.

Denkt u niet digivaardig genoeg te zijn om de experimenten zelfstandig thuis online te doen? Neem dan alstublieft contact met ons op via taalenblindheid [at] mpi.nl (taalenblindheid[at]mpi[dot]nl). Wij denken graag met u mee om een manier te vinden waarop u toch nog aan ons onderzoek mee kunt doen. De vragenlijsten kunnen wij bijvoorbeeld telefonisch bij u afnemen, of we kunnen u via e-mail een Word-bestand sturen waarin u direct de antwoorden invult. Als u graag begeleiding wilt bij de experimenten, dan kunnen we met u videobellen (via Zoom) en u er stap-voor-stap doorheen leiden. Nu de coronasituatie wat beter is, is er bovendien ook de mogelijkheid om de experimenten in ons lab in Nijmegen te doen. Wij werken met een goedgekeurd COVID-19-protocol (zie de veelgestelde vraag Is deelname aan de experimenten op locatie coronaproof?). Kortom, laat het ons vooral weten als u graag mee wilt doen, maar u zichzelf afvraagt of het wel zal lukken.

 

Meer informatie over het onderzoek

We nemen de wereld om ons heen waar met onze zintuigen. Een voor de hand liggend idee is dat deze ervaring vormt wat we te weten komen over de wereld en hoe we erover nadenken. Taal is de belangrijkste manier waarop we met elkaar communiceren over de wereld en onze gedachten. Mensen die blind zijn geboren (of dat op vroege leeftijd worden) ervaren de wereld op een andere manier dan mensen die kunnen zien. Het MPI wil daarom onderzoeken of dit ook leidt tot verschillen in hoe blinde mensen taal gebruiken en verwerken. In het bijzonder willen wij weten of woorden voor hen (net iets) andere betekenissen hebben. Iemand die kan zien denkt bijvoorbeeld bij het horen van het woord ‘spinazie’ meteen aan de groene kleur van spinazie, terwijl een blind persoon waarschijnlijk eerder aan de bittere smaak denkt. Het doel van dit project is om zo de verschillen en overeenkomsten tussen mensen die blind zijn en mensen die kunnen zien in kaart te brengen en te verklaren.

De volgende onderzoekers van het Max Planck Instituut voor Psycholinguïstiek Nijmegen zijn betrokken bij dit project:

• Dr. Markus Ostarek is cognitieve neurowetenschapper. Hij bestudeert de cognitieve en hersenmechanismen van taalverwerking.
• Prof. dr. Peter Hagoort is directeur van het Max Planck Instituut voor Psycholinguïstiek, oprichter en directeur van het Donders Centrum voor Cognitieve Neuroimaging en professor in cognitieve neurowetenschappen aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Hij is geïnteresseerd in de menselijke taal en het brein.

In het verleden hebben ook dr. Eva Poort, dr. Guillermo Montero-Melis en Tanita Duiker aan het onderzoek meegewerkt.

 

Veelgestelde vragen

Kan elk blind persoon meedoen aan de onderzoeken?

De onderzoekers zijn specifiek op zoek naar mensen die blind zijn geboren of die blind zijn geworden in hun eerste drie levensjaren en die geen visuele herinneringen meer hebben van gebeurtenissen, contouren of kleuren. Daarnaast is het belangrijk dat deelnemers minstens 18 jaar oud zijn, dat Nederlands hun moedertaal is en dat ze geen taalstoornis of psychische of neurologische aandoening of beperking hebben. Als u een gehoorbeperking heeft, dan kunt u alleen meedoen als u hier in uw dagelijks leven geen hinder van ondervindt én als uw gehoorbeperking pas na uw achttiende verjaardag is ontstaan.

 

Heb ik als blinde deelnemer speciale (digitale) hulpmiddelen nodig om mee te doen aan één van de online experimenten?

Blinde deelnemers hebben schermleessoftware en/of een brailleleesregel nodig om mee te kunnen doen. Voor een aantal experimenten zal u ook een koptelefoon of oordopjes nodig hebben. Ten slotte werken de meeste van onze online experimenten alleen in Chrome en Firefox, dus het is ook handig als u één van deze twee browsers al geïnstalleerd heeft of bereid bent dat te doen.

 

Ik ben (waarschijnlijk) niet digivaardig genoeg. Kan ik dan toch nog meedoen?

Waarschijnlijk wel! De meeste van onze deelnemers lukt het om zonder problemen de online vragenlijsten in te vullen en mee te doen aan de online experiment. Als u echter denkt dat dit voor u te lastig zal zijn, of als u gewoon liever niet wilt frutsen met online vragenlijsten en experimenten, neem dan alstublieft contact met ons op via taalenblindheid [at] mpi.nl (taalenblindheid[at]mpi[dot]nl). Zoals gezegd denken wij graag met u mee om een manier te vinden waarop u toch nog aan ons onderzoek mee kunt doen. De vragenlijsten kunnen wij bijvoorbeeld telefonisch bij u afnemen, of we kunnen u via e-mail een Word-bestand sturen waarin u direct de antwoorden invult. Als u graag begeleiding wilt bij de experimenten, dan kunnen we met u videobellen (via Zoom) en u er stap-voor-stap doorheen leiden. Nu de coronasituatie wat beter is, is er bovendien ook de mogelijkheid om de experimenten in ons lab in Nijmegen te doen. Wij werken met een goedgekeurd COVID-19-protocol (zie de veelgestelde vraag Is deelname aan de experimenten op locatie coronaproof?). Kortom, laat het ons vooral weten als u graag mee wilt doen, maar u zichzelf afvraagt of het wel zal lukken.

 

Kunnen ziende mensen ook deelnemen aan de onderzoeken?

Jazeker! De onderzoekers zullen ook deelnemers die kunnen zien testen. Kunt u zien en bent u geïnteresseerd in deelname, dan kunt u zich registreren in de algemene deelnemersdatabase van het MPI. In deze database kunt u ook veel andere interessante experimenten vinden.

 

Waar geef ik me precies voor op als ik me registreer als deelnemer?

Door u aan te melden als deelnemer, geeft u aan geïnteresseerd te zijn in deelname aan één of meerdere van de experimenten van dit project. U bent niet verplicht om dan ook mee te doen aan een experiment. Iedere keer als u een uitnodiging ontvangt om mee te doen aan een experiment, kunt u steeds opnieuw beslissen of u dat inderdaad wilt. Dat besluit hoeft u niet aan ons uit te leggen. U kunt ook te allen tijde aangeven dat u geen uitnodigingen meer wilt ontvangen. U wordt dan uit de database verwijderd.

 

Moet ik naar het lab komen om mee te doen aan de experimenten?

Nee. Al onze vragenlijsten en experimenten kunt u vanuit huis doen. Wel is er de mogelijkheid om de experimenten in ons lab in Nijmegen te doen als u dat liever wilt.

 

Moet ik in Nijmegen wonen om mee te kunnen doen?

Nee. Omdat onze experimenten vanuit huis gedaan kunnen worden, hoeft u niet in Nijmegen te wonen. U kunt zich dus ook inschrijven als u ergens anders in Nederland woont en zelfs als u in België woont.

 

Is deelname aan de experimenten op locatie coronaproof?

Het MPI werkt met een goedgekeurd COVID-19-protocol dat alle medewerkers strikt hanteren. Als u naar ons lab komt voor een experiment, kunt u er zeker van zijn dat we alle nodige voorzorgsmaatregelen nemen om uw gezondheid te waarborgen.

 

Krijg ik betaald voor de experimenten waar ik aan meedoe?

Ja. Deelnemers krijgen €2 euro per kwartier plus €2 per sessie. Als u dus meedoet aan een experiment wat een half uur duurt, krijgt u €6. Voorafgaand aan een experiment wordt altijd vermeld hoeveel u betaald krijgt voor deelname.

 

Worden mijn reiskosten vergoed als ik deelneem aan een experiment op locatie?

Ja. Als u van buiten Nijmegen komt en gebruik maakt van openbaar vervoer, dan wordt uw trein- en/of buskaartje vergoed. U moet wel een bewijs van de gemaakte reis leveren. Als iemand u met de auto brengt, dan ontvangt u €0,20 per kilometer, gerekend vanaf uw huisadres, tot een maximum van €150. Reizen met Valys worden ook vergoed, ook weer mits u een bewijs van de gemaakte reis kunt leveren. Deze vergoedingen gelden ook als u uit België komt. Voor reizen binnen Nijmegen vergoeden wij alleen buskaartjes, taxiritten of Valys-reizen.

 

Wat doen jullie met de resultaten?

De resultaten van het onderzoeksproject zullen door de onderzoekers worden gepresenteerd op professionele conferenties en/of gepubliceerd in wetenschappelijke tijdschriften. Het is ook mogelijk dat de resultaten van het onderzoeksproject gepubliceerd worden in niet-wetenschappelijke tijdschriften (zoals Moet je horen en Onze Taal) en in regionale en/of nationale kranten.

 

Kan ik op de hoogte gehouden worden van de resultaten?

Ja, dat kan. Voor deelnemers en andere geïnteresseerden zullen de onderzoekers korte samenvattingen schrijven van de belangrijkste bevindingen van elk experiment. Zodra een experiment afgerond is, krijgt u als deelnemer deze samenvatting per e-mail toegestuurd. Andere geïnteresseerden kunnen een e-mail sturen naar taalenblindheid [at] mpi.nl (taalenblindheid[at]mpi[dot]nl) om de onderzoekers te laten weten dat ze deze samenvattingen ook graag willen ontvangen.

Sommige van de experimenten bouwen op elkaar voort. Naast korte samenvattingen van de individuele experimenten, zullen de onderzoekers ook een lezing geven over de resultaten van die experimenten als geheel. Deze lezing vindt waarschijnlijk pas plaats in het tweede kwartaal van 2022. Meer details worden dus later bekend gemaakt.

 

Wat is het belangrijkste doel van het project?

Het belangrijkste doel van het project is om beter te begrijpen welke rol onze wereldbeleving speelt in hoe we denken, wat we weten over de dingen om ons heen en hoe we taal gebruiken om daarover te communiceren.

 

Waarom is dit onderzoek belangrijk?

De rol van onze zintuigen in de tot-stand-koming van ons begrip van woorden is al eeuwen voer voor discussie. Door dit project kunnen we beter begrijpen welke aspecten van onze kennis en taalverwerking gevormd worden door visuele ervaring.

 

Hoe kan dit onderzoek blinde mensen helpen?

In de wetenschap spreken we van twee soorten onderzoek: fundamenteel onderzoek en toegepast onderzoek. Dit project valt onder fundamenteel onderzoek. Het doel daarvan is fenomenen te bestuderen en te verklaren om ze beter te begrijpen. Het gebeurt vaak dat fundamenteel onderzoek leidt tot toepassingen in de maatschappij. Wij hopen dat ook (delen van) ons onderzoek van nut zullen blijken te zijn voor de blinde gemeenschap, maar we kunnen niet zeker weten of dit het geval zal zijn.

Taal speelt een grote rol in vele van onze dagelijkse interacties met elkaar en de wereld. Wij hopen dat een beter begrip van de overeenkomsten en verschillen in hoe blinde en ziende mensen taal gebruiken en begrijpen zal bijdragen aan meer inclusieve communicatie. Een bescheiden maar concreet resultaat dat we nastreven, is om met onze collega's en de grotere wetenschappelijke gemeenschap te delen hoe men het voor blinde mensen gemakkelijker kan maken om deel te nemen aan (online) onderzoek.

 

Moet ik gevoelige informatie delen?

De onderzoekers hebben informatie over uw blindheid nodig om te weten of u aan de experimenten mee kunt doen. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om de oorzaak van uw blindheid; of u blind bent geboren en zo niet, hoe oud u was toen u blind werd; of u ooit kleuren, licht, beweging of contouren heeft kunnen zien; enzovoort. Daarnaast hebben we ook uw bankrekeningnummer (IBAN) nodig om u te kunnen betalen.

Verder hoeft u alleen algemene vragen over uw achtergrond te beantwoorden, zoals uw opleidingsniveau en of Nederlands uw moedertaal is.

 

Hoe gaan jullie om met mijn persoonlijke informatie?

Het MPI gaat uiterst zorgvuldig met uw persoonlijke informatie om. Meer informatie hierover kunt u vinden in de deelnemersverklaring die u via de post zult ontvangen, in onze privacyverklaring voor deelnemers en in onze (Engelstalige) algemene privacyverklaring. Persoonlijke informatie wordt veilig bewaard op een MPI-server en zal nooit worden gebruikt in publicaties of ander openbaar beschikbaar materiaal.

 

Contact

Als u vragen heeft, kunt u altijd contact met ons opnemen via taalenblindheid [at] mpi.nl (taalenblindheid[at]mpi[dot]nl).