Veelgestelde vragen IndividuLa onderzoek

 

1. Waarom zou ik deelnemen aan dit onderzoek?

Taal maakt dat we onze gedachten, gevoelens en intenties over kunnen brengen aan anderen. Lezen, schrijven, spreken en luisteren zijn van groot belang voor ons sociaal functioneren. Uit bestaand onderzoek blijkt dat mensen erg van elkaar verschillen wat betreft taalgebruik en taalvaardigheid. Met dit onderzoek willen we daarom de individuele verschillen op het gebied van taalvaardigheid onder jongvolwassenen van 18 t/m 30 jaar beter in kaart brengen. We onderzoeken hierbij o.a. of er een relatie bestaat tussen verschillen in taalvaardigheid, de genen en de werking van de hersenen.
 

2. Wat houdt deelname aan dit onderzoek in?

Het onderzoek bestaat uit twee onderdelen:

a. Online taken. Je maakt vier online onderzoekssessies. Dit kan gewoon thuis, op je eigen laptop of computer. Je maakt 1 sessie per dag; iedere sessie duurt ongeveer een uur. Elke sessie start met enkele vragen, waarna je een aantal afwisselende luister-, spreek- en reactietijdtests maakt. Bovendien vragen we je om een buisje speeksel in te leveren. Dit speekselmonster zal gebruikt worden voor genetisch onderzoek naar de achtergronden van verschillen in taalvaardigheid. Meer informatie over dit speekselmonster vind je verderop bij puntje 14.

b. MRI sessie. Om de neurobiologische kenmerken van individuele verschillen in taalvaardigheid te onderzoeken, zullen we een MRI onderzoek uitvoeren. Deze MRI sessie vindt plaats op het Donders Instituut in Nijmegen en zal ca. 3 uur duren, met tussendoor een pauze. Tijdens de scan zal je o.a. taken maken die lijken op de taken van de online sessies. De MRI sessie zal altijd samen met jou worden ingepland, op een voor jou geschikt moment. Dit kan overdag zijn, of in de avond, of in een weekend of vakantie.

3. Wie mag er deelnemen aan dit onderzoek?

Deelname aan dit onderzoek is alleen mogelijk voor Nederlandssprekende jongvolwassenen (18 – 30 jaar), zonder beperking op het gebied van zien, horen en spreken. Verder is toegang tot een computer (of laptop) met beeldscherm, microfoon, toetsenbord en muis nodig voor de online taken.

LET OP: Omdat de MRI sessie een vast onderdeel is van dit onderzoek, moet je als proefpersoon voldoen aan de criteria voor deelname aan een MRI scan. MRI is een non-invasieve, ongevaarlijke onderzoeksmethode zonder bijwerkingen, maar er zijn wel enkele criteria waaraan je als proefpersoon moet voldoen om te mogen deelnemen. Helaas kun je NIET deelnemen aan de MRI sessie als één of meer van de volgende zaken van toepassing zijn:

• Er bevinden zich metalen, niet-verwijderbare voorwerpen in je bovenlichaam, zoals: piercings (of andere sieraden), metaalsplinters, protheses, schroeven, of een medische pleister. Let op: het is WEL mogelijk om deel te nemen met een metalen draadje achter je tanden (retainer), tandvullingen en/of kronen.

• Je hebt een actief implantaat, zoals een pacemaker, neurostimulator, insuline-pomp en/of gehoorbeenprothese.

• Je bent ooit aan je hersenen geopereerd.

• Je hebt last van epilepsie.

• Je hebt last van claustrofobie.

• Je bent zwanger of je denkt dat te zijn.

4. Krijg ik een vergoeding voor mijn deelname?

Ja, de vergoeding voor deelname aan het IndividuLa-onderzoek bedraagt in totaal 70 euro. Dit bedrag bestaat uit 40 euro voor de online sessies en 30 euro voor de MRI sessie. Je ontvangt het eerstgenoemde bedrag binnen vier weken na het voltooien van de online sessies (en het inleveren van het speekselmonster) overgemaakt op je bankrekening. Omdat de MRI sessie wordt uitgevoerd op het Donders Instituut, wordt de beloning hiervoor (30 euro) geregeld via SONA. Meer informatie hierover ontvang je na je aanmelding. Bovendien kun je voor de MRI sessie eventuele reiskosten vergoed krijgen en kun je (als je dat wil) een digitale scan van je hersenen ontvangen.

Online sessies

5. Hoe start ik de 1e online sessie?

Als je jezelf hebt aangemeld om mee te doen, ontvang je van ons een e-mail met daarin een link waarmee je het onderzoeksprogramma kunt downloaden. (LET OP: Het kan zijn dat deze e-mail in je junk/spam map belandt!)

Er is een Windows-versie (windows_bq4_electronproduction) en een Mac-versie van het programma (mac_bq4_electronproduction). Je moet het bestand uitpakken (“unzip”) en op een plek neerzetten waar je het later terug kunt vinden (bv. op je bureaublad). Als je het programma-icoontje aanklikt opent het programma en kom je op de welkomstpagina terecht. Klik nu op de button links: ‘naar sessie 1’. Deze brengt je naar een vragenlijst. Je beantwoordt hier vragen over o.a. je taalkennis en opleidingsachtergrond. Ook vragen we je om je betalingsgegevens in te vullen. Deze gegevens hebben we nodig om je vergoeding voor het online gedeelte te kunnen overmaken. Uiteraard worden je gegevens vertrouwelijk behandeld. Na de vragenlijst maak je de taken van de eerste onderzoekssessie. De dag na het afronden van een sessie ontvang je een automatische herinneringsmail voor de volgende sessie.

6. Hoe start ik de 2e, 3e en 4e online sessies?

Je opent het onderzoeksprogramma dat je eerder hebt gedownload. Op de startpagina zou nu je deelnemersnummer ingevuld moeten staan in het invulvak rechts op de pagina. Zo niet, dan kun je je deelnemersnummer kopiëren en plakken vanuit de herinneringsmail die je hebt ontvangen. Klik nu op de button ‘klik hier om verder te gaan’ om te starten.
 

7. Moet ik alle online sessies op dezelfde computer maken?

Dat is wel het makkelijkst, maar het hoeft niet per se. Als je sessie 2, 3 of 4 op een andere computer wil maken dan sessie 1, dan moet je het programma opnieuw downloaden. Open daarna het programma. Op de startpagina zie je rechts een invulvak staan; hier vul je je deelnemersnummer in. Dit nummer kun je kopiëren vanuit de herinneringsmail die je hebt ontvangen. Druk vervolgens op de button ‘naar de volgende sessie’. Je komt nu bij de sessie waar je was gebleven.
 

8. Wanneer kan ik de online sessies maken?

Je kunt de sessies maken op een moment dat het jou uitkomt tussen 6:00 uur ’s ochtends en 22:00 uur ’s avonds. Het maken van een sessie duurt gemiddeld een uur. Let op: Je hebt maximaal 1,5 uur om een sessie te voltooien, dus houd pauzes tussen tests alsjeblieft beperkt en begin niet later dan 20:30 uur, zodat je er zeker van bent dat je de sessie binnen de tijd kunt afronden. Vanaf je aanmelding voor het onderzoek heb je maximaal twee weken om de vier sessies te voltooien. Het makkelijkst is om vier dagen achter elkaar dagelijks een sessie te doen, maar er mogen dus wel één of enkele dagen tussen de sessies zitten, mits je alle sessies afrondt binnen die twee weken. Houd er rekening mee dat als je bepaalde sessies niet (volledig) hebt afgerond, je mogelijk een lagere vergoeding ontvangt. Daarnaast vragen we je om de 'speekselverzamelkit' binnen twee weken na ontvangst terug te sturen.
 

9. Hoe verwijder ik het programma van mijn computer?

Na het afronden van de 4e sessie kun je het programma verwijderen. Je kunt daarnaast ook nog de ‘roaming data’ (app support) verwijderen. Deze bestanden zijn meestal te vinden in de volgende map:

voor Windows: C:\Users\<user>\AppData\Roaming\bq4electronproduction 

voor Mac: /Users/<user>/Library/Application 

(Let op! bij <user> moet je eigen gebruikersnaam komen!).

Mogelijke problemen bij online sessies

10. Mijn antivirus-programma geeft aan dat het programma onveilig/onbekend is.

Het onderzoeksprogramma is een .exe of .dmg bestand dat soms bij het opstarten van het programma dergelijke meldingen geeft. Wij garanderen dat het programma veilig is.
 

11. Audio- en microfoontest

Voorafgaand aan de onderzoekssessies waarin spreektaken voorkomen (sessie 2, 3 en 4) maak je een korte audio- en microfoontest. Met deze test willen we nagaan of je microfoon goed werkt en de kwaliteit van de geluidsopnames voldoende is. Deze test bestaat uit twee onderdelen: allereerst vragen we je om een viertal woorden in te spreken. Vervolgens luister je deze woorden één voor één terug, in een willekeurige volgorde (je hoort dus je eigen opnames!). Per opname geef je met een muisklik aan welke van de vier ingesproken woorden je terughoorde. 

Mogelijke problemen:

a) De opname is mislukt (je hoort niets of de opname is dermate ruizig dat je deze niet of nauwelijks kunt verstaan). Er is een probleem met de microfoon. Zorg ervoor dat de interne of externe microfoon van je computer aanstaat. Mogelijk moet onder “Instellingen” het gebruik van de microfoon expliciet worden toegestaan. Herhaal nu de test. Met name gebruikers van macOS 10_14 ervaren soms problemen met de microfoontest; het gebruik van een ander besturingssysteem wordt daarom aangeraden. Mocht het probleem aanhouden, neem dan contact met ons op (via taaltest [at] mpi.nl).

b) De opnamekwaliteit is goed (je hoort jezelf wel!), maar je slaagt niet voor de test. Je hebt waarschijnlijk bij één of meerdere opnames op het verkeerde woord geklikt. Lees de instructie nog eens goed door en herhaal dan alsjeblieft de test.

12. Mijn internetverbinding is verbroken terwijl ik met de online taken bezig was.

Het programma geeft een foutmelding zodra de internetverbinding verbroken wordt. In de meeste gevallen kun je zodra de verbinding hersteld is verdergaan waar je bent gebleven. Mocht dit niet het geval zijn, bijvoorbeeld omdat hierdoor de 1,5 uur maximale tijdsduur is overschreden, neem dan contact met ons op (via taaltest [at] mpi.nl).
 

13. Het programma is traag / lijkt vast te lopen.

Zorg ervoor dat je geen andere browsers of apps (zoals YouTube) hebt openstaan tijdens het maken van de tests, omdat dit je internetverbinding kan vertragen. Bij sommige tests kan het uploaden van de data wat langer duren. Dit geldt met name voor de 'Stairs4Words woordenschattaak', de 'Auteurstest' en de 'Spellingtest' (sessie 1). Direct na de laatste opgave of op het moment dat je op de button ‘resultaten opsturen’ hebt gedrukt kan het zijn dat je ongeveer één minuut moet wachten voordat de volgende taak begint. Druk niet nogmaals op de button, maar wacht rustig af. Bij de spraaktaken 'Woorden opnoemen' en 'Spontane spraak' (sessie 4) kan het zijn dat het uploaden van de afzonderlijke opgaven langer duurt. Dit komt omdat het om relatief grote audiobestanden gaat (spraakopnames van 1 minuut). Je ziet in dit geval mogelijk korte tijd een wit scherm. Wacht ook hier rustig af. Mocht het uploaden langer dan enkele minuten duren, dan kun je het programma afsluiten (Windows: druk ALT + F4; Mac: Cmd + Q) en opnieuw openen. Het programma zal dan verdergaan waar je was gebleven. Mocht dit probleem zich herhaaldelijk voordoen, neem dan alsjeblieft contact met ons op (via taaltest [at] mpi.nl).
 

Genetisch onderzoek

14. Wat houdt het genetisch onderzoek in?

Naast het maken van de online sessies vragen we aan alle deelnemers om een buisje speeksel af te staan. De speekselmonsters worden gebruikt om onderzoek te doen naar de genetische achtergrond van verschillen in taalvaardigheid. Elke deelnemer krijgt een ‘speekselverzamelkit’ thuisgestuurd met daarin een speekselbuisje, instructies en een retourenvelop. Vul het buisje volgens de instructies en stuur deze terug naar het Max Planck Instituut in de retourenvelop (geen postzegel nodig). Gelieve de speekselverzamelkit binnen twee weken na ontvangst terug te sturen (dit kan dus ook nog na het voltooien van de vier online sessies).

15. Wat gebeurt er met mijn DNA-gegevens?

Je DNA zal worden opgeslagen onder een anonieme code en dus niet onder je naam, waardoor het niet aan jou te linken is. Het DNA wordt veilig opgeslagen bij de afdeling Taal & Genetica van het MPI. Een deel van het DNA wordt opgestuurd naar een gespecialiseerd bedrijf om het te laten uitlezen met een methode die we DNA sequencing of genotyperen noemen. De resultaten hiervan worden op het beveiligde netwerk van het MPI opgeslagen en geanalyseerd. Mogelijk worden jouw DNA-gegevens en de code (niet jouw naam) gedeeld met andere onderzoekers om verder onderzoek te kunnen doen naar de genetica van verschillen in taalvaardigheid. Dat gebeurt alleen binnen een samenwerkingsverband, met strikte afspraken. Jouw DNA, DNA-gegevens en persoonlijke gegevens worden met niemand anders gedeeld. Wij vinden het belangrijk om zorgvuldig met de DNA-gegevens om te gaan. Als je hier meer vragen over hebt, stuur dan gerust een e-mail naar: taaltest [at] mpi.nl (taaltest[at]mpi[dot]nl)

16. Wanneer ontvang ik mijn speekselverzamelkit?

We proberen de speekselverzamelkit zo snel mogelijk naar je op te sturen, maar soms kan er wat tijd zitten tussen het maken van de online sessies en het toesturen van de kit. Je ontvangt een email zodra de kit naar jou is verzonden.

 MRI onderzoek

17. Wat houdt het MRI onderzoek in?

Het MRI onderzoek bestaat uit één sessie, die ongeveer 3 uur duurt, met tussendoor een pauze. In de scanner zul je o.a. een aantal taken doen, die lijken op de taken van de online sessies. We kunnen tijdens de scan altijd contact met elkaar houden via een microfoon. Tijdens de pauze zal je de scanner eventjes verlaten.

Het doel van het MRI onderzoek is om te onderzoeken wat er in het brein gebeurt tijdens taal-gerelateerde taken, en om de individuele verschillen tussen mensen hierin te bestuderen.
 

18. Mag ik deelnemen aan het MRI onderzoek?

Hierboven, bij punt 3, vind je een lijstje met criteria waaraan je als proefpersoon moet voldoen om te mogen deelnemen aan de MRI sessie. Indien je niet voldoet aan deze criteria is het helaas ook niet mogelijk om deel te nemen aan de online taken. Dit is omdat de twee onderdelen bij elkaar horen en dus niet los van elkaar te doen zijn.

Wanneer je naar de MRI sessie komt, vragen we je om geen metaal te dragen of mee te nemen, met name in je bovenlijf. Dus: geen piercings, sieraden, haarclips, of riem met een metalen gesp. Een draadje achter je tanden (een retainer) is zoals gezegd WEL toegestaan.

Vrouwelijke deelnemers vragen we om tijdens de sessie geen beha met metaal in de beugel of de sluiting te dragen, en ook geen mascara of oogschaduw, omdat daar soms ook kleine metaaldeeltjes in zitten.
 

19. Waar en wanneer vindt de MRI sessie plaats?

De MRI sessie wordt uitgevoerd op het Donders Instituut (DCCN), op de campus van de Radboud Universiteit in Nijmegen. Meer (algemene) informatie over MRI onderzoeken op het Donders Instituut kun je hier vinden.

De MRI sessie zal altijd in overleg met jou worden ingepland, op een voor jou geschikte datum + tijd. Dit kan gedurende het gehele jaar 2021. Het is mogelijk om de sessie overdag te doen, maar ook ‘s avond of in een weekend of vakantie, mocht dit je voorkeur hebben. Op de aanmeldpagina kun je alvast een datum (oftewel: tijdslot) uitkiezen voor jouw MRI sessie. Ook als je de online taken nog niet (volledig) hebt gedaan mag je wel alvast een datum voor de MRI sessie plannen.

Zoals hierboven vermeld, kun je ook je reiskosten voor de MRI sessie vergoed krijgen (indien van toepassing). Ook kun je, als je dat wil, een digitale scan van je hersenen ontvangen via e-mail.

Overige vragen

20. Wat gebeurt er als ik tijdens het onderzoek wil stoppen?

Deelname aan dit onderzoek is geheel vrijwillig. Als je deelneemt aan het onderzoek, kun je je altijd nog bedenken. Je mag dus nog tijdens het onderzoek je deelname stopzetten. De gegevens die tot dat moment zijn verzameld, worden gebruikt voor het onderzoek. Als je wil, kunnen verzameld genetisch materiaal en persoonsgegevens worden vernietigd.

21. Kan ik mijn DNA-gegevens inzien of een persoonlijke uitslag krijgen van mijn resultaten bij dit onderzoek?

De IndividuLa studie is enkel gefocust op groepsonderzoek en is dus niet bedoeld om individuele deelnemers resultaten te bieden. Wij kunnen daarom geen persoonlijke genetische informatie of individuele uitslagen geven.

22. Kan ik op de hoogte worden gehouden van de voortgang van het onderzoek?

Er zullen regelmatig blogberichten over de voortgang van het onderzoek worden geplaatst op onze website https://www.languageininteraction.nl/BigQuestion4.html (Engelstalig). De resultaten van het onderzoek zullen gepubliceerd worden in wetenschappelijke artikelen. Hierover zullen we ook berichten op dit blog.

23. Hoe wordt dit onderzoek gefinancierd?

Het IndividuLa project maakt deel uit van het Language in Interaction onderzoeksprogramma dat wordt gefinancierd door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Binnen Language in Interaction werken onderzoekers van verschillende achtergronden met elkaar samen. Door middel van interdisciplinair onderzoek hopen zij verbanden te kunnen leggen tussen taalvaardigheid, de genen en de werking van de hersenen.

Aanmelden

Je kunt je niet meer aanmelden voor het IndividuLa onderzoek. Je kunt hier ook al direct een tijdslot uitkiezen voor de MRI sessie. Heb je een vraag over het onderzoek of over de aanmelding? Stuur dan gerust een e-mail naar: taaltest [at] mpi.nl